علم اقتصاد یکی از جالبترین علوم دنیاست. علمی که برگرفته از واقعیات زندگی است. این علم بیانگر قوانین بسیاری است که در زندگی روزمره با آن روبرو هستیم که برخی افراد بصورت ذاتی آنها را میفهمند و اجرا میکنند. اینها همان افراد کارآفرین و خلاقی هستند که حتی با نداشتن تحصیلات دانشگاهی، افرادی موفق در جامعه میباشند. در مقابل افرادی هم با داشتن تحصیلات دانشگاهی از درک و اجرای این قوانین حتی در زندگی روزمره خودشان هم عاجز هستندکه در اصطلاح به آنها اقتصاد خوانده اطلاق میشود.
صرف نظر از تعاریف آکادمیکی که برای این مقوله ارائه شده است بطور ساده میتوان گفت: اقتصاد چیزی نیست جز دستهای نامرئی، رشتههای به هم تنیده و پیچیدهای که انواع بازارها از جمله بازار سرمایه، بازار پول و….. را تحت تأثیر قرار میدهد که اختلال و دستکاری نابخردانه در این شبکه عظیم که استحکام آن از قوانین خاصی پیروی میکند کشورهای بسیاری از جمله ایران، ونزوئلا و…… را با داشتن منابع و ثروتهای عظیم طبیعی و ژئوپلیتیکی (جغرافیایی) به زانو درآورده و مقهور میکند.
امروزه قدرت و اقتدار یک کشور در گرو قدرت اقتصادی آن در جهان نهفته است نه قدرت نظامی، سیاسی و مذهبی…چه بسا قدرت و اقتدار اقتصادی، سایر قدرتهای دیگر را نیز با خود بهمراه خواهد داشت.
اقتصاد شبکه گستردهایی است که هر جای آن را بدون آگاهی و داشتن علم دستکاری نمایید، باید منتظر تبعات آن در سایر بخشهای دیگر باشید. بدیهی است، این عدم تعادلهای بوجود آمده هم به سادگی و در زمانی کوتاه ترمیم نخواهند شد.
پس میبایست اقتصادی پویا، کارآمد در سایه مناسبات و تأمل با سایر کشورهای جهان داشته باشید. تا بتوانید این شبکه را حداقل در کشور خود کنترل کنید وگرنه هر روز شاهد نوسانات اقتصادی خواهید بود که تبعات آن زندگی روزمره ما را به شدت تحت تأثیر قرار خواهد داد. کما اینکه هم اکنون شاهد آن هستید.
لازم بذکر است اگر چه کنترل اقتصاد در حوزه کلان در اختیار ما نخواهد بود ولی کنترل آن در حوزه خرد (خانوار و بنگاههای اقتصادی کوچک) تا حدودی در حیطه اختیار و کنترل ما هست. لذا لازم نیست یک اقتصاد دان یا یک مدیر مالی باشید تا با بکارگیری مفاهیم اقتصادی و مالی، بدانید چگونه باید از مهارتهای اقتصادی نظیر پسانداز، روشهای سرمایهگذاری و ……… استفاده کنید و چگونه باید با برخی پدیدههای مخرب اقتصادی نظیر تورم، رکود، بیکاری و……..مقابله نمایید. بلکه کافی است با صرف کمی وقت و مطالعه سعی کنید تا خود را با این مفاهیم آشنا نموده و آنرا در زندگی روزمره خود بکار گیرید.
نویسنده: دکتر بهمن خانعلی زاده